گنبد نمکی جاشک
در این مطلب از مجله گردشگری تاپ تراول شما را با گنبد نمکی جاشک در استان بوشهر آشنا خواهیم کرد. در ادامه همراه ما باشید.
گنبد نمکی جاشک یا کوه نمک جاشک ناحیه وسیع و مرتفع شمالی کوه جاشک منتهی الیه جنوبی رشته کوه زاگرس، حدفاصل شهرستان دیر و دشتی در استان بوشهر، یکی از بزرگترین و فعالترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه و از جاذبه‌های طبیعی استان بوشهر است . مهمترین خصوصیات بارز و متفاوت کوه نمکی جاشک به نوع نمکهای این کوه نمکی، گنبدها و غارهای منحصر به فرد، آبشارها، بلورها و … می‌توان اشاره داشت.
چرا گنبد نمکی جاشک؟
- این پدیده ی طبیعی، بزرگترین گنبد نمکی خاورمیانه است و یکی از میراث ارزشمند طبیعی ایران محسوب می شود.
- مناظری که در جای جای این منطقه وجود دارند به گونه ای هستند که شاید مانندشان در هیچ جای دیگری نبینید.
- این گنبد نمکی یکی از فعال ترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران می باشد و به عنوان یک سرمایه ی ملی با قدمت ۶۰۰ میلیون سال بسیار حائز اهمیت است
موقعیت جغرافیایی
گنبد نمکی جاشک (دشتی) در بخش کاکی و بخش بردخون و حدفاصل دو شهرستان دشتی و دیر در استان بوشهر قرار دارد. این گنبد شرق روستای گنخک در شهرستان دشتی و شمال روستای جاشک در شهرستان دیر قرار دارد.
این گنبد نمکی در دل کوه جاشک چیزی مانده به انتهای شمالی آن، جا خوش کرده و مرتفع‌ترین قسمت کوه را تشکیل می‌دهد. طول آن شمال شرقی به جنوب غربی است. غرب آن روستای گنخک، شرق آن روستای کردلان و شمال‌شرقی آن روستای درویشی (شهرستان دشتی) و جنوب آن روستای جاشک قرار دارد.
ویژگی‌ها
این گنبد یا کوه نمکی در دل کوه جاشک با ۱۲ کیلومتر درازا و ۴٫۵ کیلومتر پهنا دارد. وسعت گنبد در حدود ۳۶۶۶ هکتار بوده و ارتفاع قلهٔ آن ۱۳۵۰ متر از سطح دریا می‌باشد.
موقعیت خاص گنبد نمکی جاشک (دشتی) که باعث شوری آب رودخانه مند گشته‌است شاید تنها عامل زیان‌رسان به منطقه باشد زیرا رودخانه تا قبل از روستای باغان شیرین و قابل شرب و استفاده کشاورزی می‌باشد.
اما پس از عبور از کنار گنبد و دور زدن آن آب رودخانه با درصد زیادی شوری همراه می‌شود که نشان از فعالیت زیاد گنبد و روان بودن آب آن تا بستر رودخانه مند می‌باشد و در فصل پر بارش آب رودخانه سطح دشت‌های چغاپور و دشتی را فراگرفته و به‌علت تبخیر زیاد نمک بر روی سطح خاک باقی‌مانده و باعث شوری زمین‌های منطقه می‌گردد.
گنبدهای نمکی در سطح وسیعی از ارتفاعات زاگرس و ایران مرکزی رخ‌نمون شده‌است به‌طوری‌که قریب به ۱۱۴ گنبد نمکی در نواحی جنوب ایران به ویژه در استان‌های هرمزگان وبوشهر دیده می‌شود.
پدیده‌های زیبای گنبد نمکی جاشک (دشتی) عبارت‌ند از:
- رنگ سفید نمکهای طعام گنبد به منطقه جلوه‌ای زیبا بخشیده‌است به نحوی که از جاده کنگان – بوشهر به صورت یک کوه برفی زیبائی در بخش شرقی دشت برهنه ظاهر شده‌است.
- یخچالهای نمکی از جمله پدیده‌های زیبای این گنبد نمکی جاشک یا دشتی به‌شمار می‌رود و در ناحیه شمال غربی گنبد به وضوح دیده می‌شود این یخچالها که حاصل حرکت ثقلی توده‌های نمکی در جهت شیب زمین است در حاشیه کناره گنبد تشکیل می‌گردد و به دلیل مشابهت آن با یخچالهای یخی بدین نام شهرت یافته‌است.
- آبشارهای زیبای نمکی یکی دیگر از ویژگی‌های گردشگری این گنبد نمکی است. این آبشارها که مسیر طبیعی جریان آب گنبد بوده‌است در فصول کم‌آبی به واسطه تبخیر کامل آب بلورهای زیبای نمکی ضخیمی در جهت جریان و به ویژه در مسیر آبشارها ایجاد شده‌است و منظره تماشائی آبشار نمکی را ایجاد نموده‌است. این پدیده در اواسط بهار تا تابستان و پائیز دیده می‌شود.
- غارهای نمکی یکی دیگر از جلوه‌های تماشائی این گنبد نمکی است. این غارها که بر اثر انحلال رسوبات نمکی ایجاد می‌شوند در جای‌جای گنبد دیده می‌شود. در بخش‌های داخلی این غارها بلورهای نمک به صورت استالاگمیت و استالاکتیت جلوه‌ای دیدنی به غارها بخشیده‌است.
- فرسایش آبی ایجاد شده بر نمکهای گنبد آثار زیبا و تماشائی را بر پهنه گنبد ایجاد نموده‌است. این آثار به صورت فرسایش پنجه‌ای یکی از آثار زیبای ژئو مورفولوژیکی را ایجاد نموده‌است.
- تخت دیو یکی از زیباترین پدیده‌های زیبای فرسایشی این گنبد نمکی است که به دلیل اختلاف در میزان فرسایش‌پذیری سنگ‌ها به صورت ستونهایی در میان نمکهای گنبد ظاهر شده‌اند.
- بلورهای نمک و بسیاری کانیهای غیرسیلیکاته نظیر پیریت و فلورین با تنوع رنگ و جلای فلزی و غیرفلزی آنان خیره‌کننده است. گنبد نمکی میزبان کانیها و بلورهای فراوانی است که در پهنه گنبد گسترده‌اند.
- تنوع رنگ نمکهای صنعتی گنبد شگفت‌انگیز است. رنگهای متنوع قرمز، قهوه‌ای، سفید، زرد، سیاه و نارنجی نمکها یکی از ویژگی گنبد نمکی جاشک (دشتی) است.
نمکهای سازنده این گنبد مربوط به سری هرمز بوده که به دلیل چگالی کم نمک نسبت به سنگ‌های پیرامونی و وجود گسل کازرون-قطر و لرزش‌های مکرر ناشی از آن، در اواخر دوره پرکامبرین و اوایل پالئوزوئیک تشکیل شده‌است.
در حالی که این گنبد نمکی در حال بالا آمدن است، عوامل فرسایشی به‌تدریج از ارتفاع آن می‌کاهند. یکی از زیباترین پدیده‌های زیبای فرسایشی گنبد، «تخت دیو» می‌باشد که به دلیل اختلاف در میزان فرسایش‌پذیری سنگ‌های گنبد به صورت ستونهایی در میان نمکهای گنبد ظاهر شده‌است.
تبلیغات
جاهای دیدنی تهران + تفریحات، آدرس و توضیحات
در این مقاله از وب سایت گردشگری تاپ تراول درباره جاهای دیدنی تهران سخن خواهیم گفت پس اگر قصد…
جاهای دیدنی درگز، استان خراسان رضوی را بیشتر بشناسید
جاهای دیدنی درگز در این مقاله از معرفی دیدنی استان خراسان رضوی شما را با جاهای دیدنی درگز که…
