آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی
آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی یکی از مکانهای تاریخی و باستانی شهر اردبیل در شمال باختری ایران و از آثار ثبت شده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو است.در این مکان علاوه بر آرامگاه شیخ صفیالدین اردبیلی، مقبرههای شاه اسماعیل اول (نخستین پادشاه صفویه) و مادر شاه اسماعیل (دختر اوزون حسن آق قویونلو) و نیز برخی از مشایخ و صاحبمنصبان دوران صفوی و نیز شهیدان ایرانی جنگ چالدران، قرار دارد. از دیگر بخشهای این مجموعه چینیخانه، مسجد، جنت سرا، خانقاه، چله خانه، شهیدگاه و چراغخانه است.در ادامه مطلب همراه تاپ تراول باشید تا با این آرامگاه خیره کننده بیشتر آشنا شوید.
بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی
منزل و خانقاه شیخ صفی در همین مکان قرار دارد، و بر طبق وصیّت شیخ، جنازه اش را در اتاقی جنب خلوتخانه و باغچه و حوضخانه دفن کردند و بر قبر او بنایی ایجاد کردند تا علاوه بر مقبره شیخ صفی و مرقد شاه اسماعیل اول – آرامگاههای دیگری از شاه زادگان صفوی و فرزندان وی را در این بقعه و محل شهیدگاه قرار دهند. پس از شروع حکومت صفویه، به سبب ارادت شاهان صفوی به جد خود، واحدهای مختلفی به این مجموعه اضافه شد. به ویژه در دوره شاه عباس اول و از آن جا که وی ارادت فراوانی به شیخ صفی الدین داشت و بسیار به زیارت مقبره وی میرفت، برای تکمیل و تزیین این اثر، کارهای فراوانی صورت گرفت. در عصر صفوی، بقعه شیخ با حضور استادان بزرگ عهد صفوی چنان به زیور آراسته شد که هم چنان پس از گذشت چندین قرن به عنوان یکی از مفاخر تاریخی و فرهنگی ایران بهشمار میآید.
یکی از موارد منحصربهفرد این مجموعه این است که این بقعه حاوی دهها اثر بدیع در مضامین مختلف رشتههای هنری است که از آن جمله میتوان به عالیترین نوع کاشی کاری معرق و مقرنس و گچبری کتیبههای زیبا و نفیس و خط خطاطان بزرگ دوره صفوی (میر عماد، میر قوام الدین، محمد اسماعیل و…) منبتهای ارزنده، نقره کاری، تذهیب و طلاکاری، نقاشی و تنگ بری و غیره اشاره کرد. این اثر از ساختار معماری فخیمی برخوردار است که گرد هم آمدن فضایل هنری نامبرده، آن را در مجموعههای تاریخی ایران شاخص و متمایز نمودهاست.
معماری بقعه
امروزه از ضلع خاوری میدان عالی قاپو با گذشتن از در چوبی بزرگ وارد حیاط مشجر مستطیل شکل بقعه میشویم. دور تا دور این حیاط با دیوارهای آجری که از روی ازاره سنگی و به صورت طاقنما ساخته شده محصور گشتهاست. ضلع خاوری حیاط یادشده با دری غیر مسقف باز میشود. این راهرو بینابین حیاط بزرگ مشجر و صحن اصلی قرار دارد. راهروی مذکور با دری در ضلع شمالی به محوطه شهیدگاه و در ضلع جنوبی به محوطهای معروف به «چله خانه» یا قربان گاه مرتبط میشود که در سالهای اخیر در مشرف به شهیدگاه مسدود شدهاست. دیوارهای جانبی این راهرو دارای طاقنمای کاشی کاری بوده که به مرور زمان ریخته و اکنون قسمتی از آن بازسازی شدهاست. راهروی مذکور با گذشتن از محوطه کوچک درگاه سنگی به صحن اصلی متصل میشود. صحن اصلی حیاطی است مستطیل شکل مفروش با تخته سنگهای صاف که حوضی در وسط آن قرار دارد. درگذشته در وسط این حوض چاه آبی بودهاست که با استفاده از سطل و طناب برای وضو گرفتن از آن استفاده میشدهاست. این چاه در حال حاضر مسدود شدهاست. از جمله اشیای نفیس بقعهٔ شیخ صفی، «فرش» مشهور اردبیل است که در حال حاضر در موزهٔ ویکتوریا و آلبرت لندن نگهداری میشود.
مسجد جنت سرا
در سمت چپ سرسرای ورودی، مسجد جنت سرا قرار گرفته. جنت سرا به صورت فضای هشت ضلعی طراحی شده و فاقد محراب است.مسجد جنت سرا در گذشته دور دارای سقف گنبدی بوده که پس از فروریختن در دوره قاجاریه، سقفی چوبی و مسطح روی آن ایجاد شد که بر ۱۶ ستون چوبی استوار شدهاست. مسجد جنت سرا از نمای بیرونی مشرف به صحن داخلی سرسرای عظیمی است که در مقابل آن پنجره مشبک گره چینی نصب شده و در جناحین آن دو نیم قوس در ورودی اتاق متولی قرار گرفتهاست.
قندیل خانه
این بخش در حقیقت قسمت اصلی بناست و دقیقاً رو به روی سرسرای ورودی در دو طبقه قرار گرفتهاست. پنج پنجره چوبی در طبقه فوقانی و پنج پنجره در زیر آن نمای بسیار زیبایی را قندیل خانه بخشیدهاست.
چینی خانه
چینی خانه در قسمت خاوری قندیل خانه یا رواق اصلی قرار گرفته که با دو ورودی باریک با دارالحفاظ ارتباط مییابد. ساختمان چینی خانه دارای چهار شاه نشین و دارای تاقنماهای فوقالعاده زیبا و نفیس از نوع مقرنس گچی است که روی آن نقاشی و طلاکاری شدهاست. هماهنگی و توازن رنگها با سطوح مقرنس از اسلیمها و گلهای مختلف منظرهای شگفتانگیز را ایجاد کردهاست. این مکان در دوره صفویه محل نگهداری ظروف زرینه، سیمینه و ظروف سفارشی شاه عباس اول از کشور چین بودهاست.
پناهگاه
مقبره شیخ صفیالدین اردبیلی در عهد صفوی مکانی مقدس بهشمار میرفت و حکم بست و پناهگاه داشت. کسانی که در آنجا متحصن میشدند حتی اگر از جانب شاه محکوم به اعدام بودند، جانشان در امان بود. مثلاً سلطان حسینخان شاملو برای حفظ جانش از دست اسماعیل قلیبیگ شاملو به این آرامگاه پناه برد.
کتابخانه
درپی عهدنامه ترکمانچای در سال ۱۲۰۶، ایران پذیرفت تا تمامی نسخ خطی کتابخانه شیخ صفیالدین اردبیلی که در آرامگاه قرار داشتند، به عنوان بخشی از غرامتهای روسیه، ضبط و به آن کشور منتقل شوند.
مطالب مرتبط
معتبرترین بلیط پروازهای خارجی با علی بابا
سفر به جهانی بدون مرز را با پاسپورت دومینیکا
خرید بلیط هواپیما تهران | ره بال آسمان
موضوعات داغ
جاهای دیدنی تهران + تفریحات، آدرس و توضیحات
در این مقاله از وب سایت گردشگری تاپ تراول درباره جاهای دیدنی تهران سخن خواهیم گفت پس اگر قصد…
جاهای دیدنی درگز، استان خراسان رضوی را بیشتر بشناسید
جاهای دیدنی درگز در این مقاله از معرفی دیدنی استان خراسان رضوی شما را با جاهای دیدنی درگز که…