جاهای دیدنی بندر ترکمن؛ مقصدی متفاوت برای عاشقان طبیعت و تاریخ 

بندر ترکمن، شهری آرام در ۴۰ کیلومتری گرگان و در حاشیه‌ی دریای خزر، یکی از زیباترین و متفاوت‌ترین مقاصد گردشگری استان گلستان به شمار می‌رود. این بندر که در سال ۱۳۰۶ پایه‌گذاری شده، با وجود سن نسبتاً کمش، جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی فراوانی دارد که هر گردشگری را شیفته خود می‌کند.که در ادامه این مقاله بهترین جاهای دیدنی بندر ترکمن را معرفی خواهیم کرد

شهرت بندر ترکمن تنها به ساحل زیبا و طبیعت چشم‌نوازش ختم نمی‌شود. روسری‌های خاص ترکمنی، اسب‌های اصیل، صنایع دستی رنگارنگ و آب‌وهوای معتدل، هویت منحصر به‌فردی به این منطقه بخشیده‌اند. در این مطلب از مجله تاپ‌تراول، سفری کوتاه اما پُر از دیدنی‌های متنوع به بندر ترکمن خواهیم داشت؛ جایی که سنت و طبیعت در کنار هم، تصویری ناب از شمال شرق ایران را ترسیم می‌کنند.

بندرترکمن کجاست و فاصله آن از شهرهای مهم چند کیلومتر است ؟

بندر ترکمن، در غرب استان گلستان و در نزدیکی دریای خزر واقع شده است و دسترسی به آن از شهرهای مختلف کشور از طریق جاده‌های اصلی امکان‌پذیر است. در ادامه، فاصله بندر ترکمن تا برخی از شهرهای مهم ایران ذکر شده است:

• تهران تا بندر ترکمن: حدود 358 تا 378 کیلومتر
  مدت زمان سفر با خودرو: حدود ۵ تا ۶ ساعت

• مشهد تا بندر ترکمن: حدود 608 تا 609 کیلومتر
  مدت زمان سفر با خودرو: حدود ۷ تا ۸ ساعت

• اصفهان تا بندر ترکمن: حدود 793 تا 805 کیلومتر
  مدت زمان سفر با خودرو: حدود ۹ تا ۱۰ ساعت

• تبریز تا بندر ترکمن: حدود 980 کیلومتر
  مدت زمان سفر با خودرو: حدود ۱۱ تا ۱۲ ساعت

• شیراز تا بندر ترکمن: حدود 1169 کیلومتر
  مدت زمان سفر با خودرو: حدود ۱۳ تا ۱۴ ساعت

جزیره آشوراده

جزیره آشوراده در غرب بندر ترکمن، تنها جزیره‌ی ایرانیِ دریای خزر و نگینی آرام بر پهنه‌ی آب‌های نیلگون است. این جزیره که بخشی از شبه‌جزیره میانکاله محسوب می‌شود، روزگاری از سه جزیره‌ی به‌هم‌پیوسته تشکیل می‌شد. اما با گذر زمان و بالا آمدن سطح آب، دو بخش کوچک‌تر آن به زیر دریا رفتند و آن‌چه امروز باقی مانده، بخش اصلی و نیمه‌متروکه‌ی آشوراده است.

با این حال، سکوت دل‌نشین، پرندگان مهاجر، اسب‌های وحشی، و چشم‌انداز بی‌نظیر آب و جنگل، از آشوراده مقصدی آرام و رؤیایی ساخته‌اند. تنها با ۱۰ دقیقه قایق‌سواری از بندر ترکمن، می‌توانید پا به این دنیای متفاوت بگذارید؛ جایی که دور از شهر، می‌توان آرامش واقعی را لمس کرد.

اسکله و بازار ساحلی بندر ترکمن

اسکله بندر ترکمن، تنها اسکله باقی‌مانده از سه اسکله قدیمی این شهر است که در غرب بندر و در ساحل شرقی دریای مازندران جا خوش کرده. این نقطه‌ی دیدنی، یکی از محبوب‌ترین تفرجگاه‌ها برای مردم محلی و مسافران است؛ جایی که در آن می‌توانید با صدای دل‌نشین موج‌ها و نسیم خنک دریا، لحظاتی ناب از آرامش را تجربه کنید.

تماشای طلوع یا غروب آفتاب از روی اسکله، با منظره‌ای از جزیره‌ی افسانه‌ای آشوراده در افق، تصویری فراموش‌نشدنی را برایتان رقم می‌زند. اگر هم اهل ماجراجویی باشید، قایق‌های موتوری و پدالی آماده‌اند تا شما را به دل دریای خزر ببرند؛ جایی برای قدم‌زدن بر روی آب و لذت بردن از مناظری بکر و آرامش‌بخش.

تالاب گمیشان؛ بهشت پرندگان مهاجر

تالاب گمیشان یکی از بکرترین و ارزشمندترین تالاب‌های ایران است که در بخش گمیشان از شهرستان بندر ترکمن و در شرق گمیش‌تپه واقع شده. این تالاب بین‌المللی با وسعتی بیش از ۱۷۷ هزار هکتار، نه‌تنها چشم‌اندازی فوق‌العاده از طبیعت را به نمایش می‌گذارد، بلکه زیستگاه امنی برای ده‌ها گونه‌ی گیاهی و جانوری به‌ویژه پرندگان است.

با فرارسیدن فصل سرما، این تالاب به مقصد هزاران پرنده‌ی مهاجر تبدیل می‌شود که از نواحی سردسیر روسیه و آسیای میانه پرواز کرده و در تالاب‌های استان گلستان فرود می‌آیند تا زمستانی آرام را در آغوش طبیعت معتدل سپری کنند.

در میان این پرندگان، می‌توان فلامینگوهای سرخ‌فام، قوهای سفید، پلیکان‌ها، لک‌لک‌ها، عقاب‌های شاهی، مرغابی‌ها، بالابان و گونه‌های نادر دیگری را مشاهده کرد که منظره‌ای خیال‌انگیز برای علاقه‌مندان به پرنده‌نگری و طبیعت‌گردی خلق می‌کنند.

بخش شمالی تالاب نیز به عنوان منطقه‌ای حفاظت‌شده، نقشی حیاتی در حفظ تنوع زیستی منطقه دارد و مقصدی منحصربه‌فرد برای علاقه‌مندان به محیط زیست و اکوتوریسم به‌شمار می‌رود.

روستای قره قاشلی

اسب ترکمن با اصالتی کهن، از نمادهای فرهنگی و تاریخی قوم ترکمن به‌شمار می‌رود و آوازه‌ی زیبایی، استقامت و نجابتش فراتر از مرزهای ایران رفته است. این اسب‌ها نه‌تنها در مسابقات داخلی، بلکه در محافل بین‌المللی نیز مورد تحسین علاقه‌مندان به سوارکاری قرار گرفته‌اند.

هر ساله در بندر ترکمن، رویدادی باشکوه به نام کورس بهاره برگزار می‌شود؛ رقابت‌هایی مهیج و پرشور که سوارکاران و اسب‌های اصیل ترکمن را از سراسر کشور و حتی کشورهای دیگر گرد هم می‌آورد. این مسابقات یکی از پرطرفدارترین رویدادهای فرهنگی–ورزشی منطقه است و شور و هیجان وصف‌ناپذیری به فضای شهر می‌بخشد.

اگر مسیرتان از بندر ترکمن به سمت گرگان می‌افتد، پس از حدود ۱۰ کیلومتر به روستای قره قاشلی می‌رسید؛ زادگاه بسیاری از بهترین نژادهای اسب ترکمن و سوارکارانی که نسل به نسل، عشق به اسب را در دل دارند. در این روستا می‌توانید از نزدیک با فرهنگ اسب‌داری ترکمن‌ها آشنا شوید، به تماشای تمرین‌ها و چراگاه‌های اسب‌ها بروید و حتی اگر خوش‌شانس باشید، در یکی از کورس‌های محلی شرکت کنید.

برای علاقه‌مندان به سوارکاری و فرهنگ ترکمن، قره قاشلی یک مقصد منحصر‌به‌فرد است که تجربه‌ای ناب و فراموش‌نشدنی را رقم خواهد زد.

منطقه شکار ممنوع صوفیکم

در دل استان گلستان، منطقه شکارممنوع صوفیکم همچون نگینی سبز می‌درخشد؛ زیستگاهی آرام و کم‌نظیر برای بیش از ۱۳۰ گونه پرنده. دست‌کم ۹ گونه از این پرندگان، مهاجرانی هستند که هر ساله با تغییر فصل، به این منطقه پناه می‌آورند و جلوه‌ای بی‌نظیر از حیات را به آن می‌بخشند.

اما صوفیکم فقط مخصوص پرندگان نیست؛ این منطقه خانه‌ی گونه‌های جانوری دیگری نیز هست. روباه ترکمن، با ظاهر خاص و رفتار مرموزش، از ساکنان شناخته‌شده این ناحیه است. افزون بر آن، حشره‌خوار کوتوله، کوچک‌ترین پستاندار ایران، نیز در گوشه‌وکنار صوفیکم زندگی می‌کند؛ موجودی ریزاندام و کمتر دیده‌شده که زیست‌شناسان را مجذوب خود کرده است.

طبیعت صوفیکم با چشم‌اندازهای بکر، آرامش سحرآمیز و تنوع زیستی خیره‌کننده‌اش، مقصدی فوق‌العاده برای علاقه‌مندان به پرنده‌نگری، عکاسی طبیعت و دوست‌داران حیات‌وحش به‌شمار می‌آید.

دوشنبه بازار بندر ترکمن

اگر قصد سفر به بندر ترکمن را دارید، حتما برنامه‌ریزی‌تان را طوری تنظیم کنید که یک دوشنبه در این بندر باشید. زیرا در این روز، یکی از زنده‌ترین جلوه‌های فرهنگ محلی ترکمن‌ها در قالب دوشنبه‌بازار بندر ترکمن برگزار می‌شود؛ بازاری که نه‌تنها محلی برای خرید است، بلکه تجربه‌ای ناب از سبک زندگی، پوشش، صنایع دستی و خوراک مردمان ترکمن را به نمایش می‌گذارد.

در این بازار هفتگی، زنان و مردان بومی با لباس‌های رنگارنگ و سنتی خود، بساط صنایع دستی ترکمن را پهن می‌کنند. از پشتی و نمدهای دست‌ساز گرفته تا قالیچه‌های کوچک، لباس‌های سوزن‌دوزی شده، زیورآلات سنتی، روسری‌های ابریشمی و کفش‌های محلی، همه در این بازار یافت می‌شوند و اغلب با قیمت‌هایی بسیار مناسب‌تر از فروشگاه‌های توریستی عرضه می‌گردند.

دوشنبه‌بازار بندر ترکمن در ورودی شهر واقع شده و یکی از بهترین فرصت‌ها برای آشنایی با زندگی روزمره ترکمن‌ها و خرید سوغات اصیل و دست‌ساز است.

سوغات بندر ترکمن

بندر ترکمن، علاوه بر طبیعت چشم‌نواز و جاذبه‌های دیدنی‌اش، با سوغات متنوع و منحصر‌به‌فرد، تجربه‌ای به‌یادماندنی از فرهنگ و سبک زندگی مردم ترکمن را به گردشگران هدیه می‌دهد. سوغات این منطقه در سه دسته اصلی صنایع دستی، خوراکی‌ها و پوشاک سنتی جای می‌گیرند:

 صنایع دستی و هنرهای سنتی

• قالی ترکمن: قالی‌های دستباف با طرح‌های سنتی و هندسی، از شناخته‌شده‌ترین نمادهای هنری این قوم هستند. هر قالی داستانی از تاریخ و فرهنگ ترکمن را روایت می‌کند.

• زیورآلات سنتی: دست‌سازهایی زیبا از نقره، طلا و سنگ‌های قیمتی که با نقوش خاص ترکمنی زینت یافته‌اند؛ از جمله انگشتر، گردنبند و پیش‌سینه‌های سنتی.

• نمدمالی: هنری سنتی که در آن با پشم طبیعی نمد تهیه می‌شود. نمدها اغلب دارای طرح‌های رنگارنگ هستند و در ساخت زیرانداز، کلاه و وسایل تزئینی کاربرد دارند.

• ابریشم‌بافی: بافت پارچه‌های ابریشمی و شال‌های سنتی یکی دیگر از هنرهای ظریف بانوان ترکمن است که در میان سوغات خاص این منطقه جای می‌گیرد.

خوراکی‌ها و شیرینی‌های محلی

• جز حلوا (حلوای گردویی): شیرینی مقوی و سنتی که بدون آرد و با گردو، برنج و شکر تهیه می‌شود؛ پخت آن مهارت خاصی می‌طلبد.

• حلوا آماج: حلوایی سنتی با طعمی دل‌نشین، تهیه‌شده از آرد تفت‌داده، شیره انگور و مغزها، که بیشتر در مناسبت‌های نوروزی دیده می‌شود.

• چکدرمه: غذای ملی ترکمن‌ها که با گوشت، برنج و ادویه در دیگ بزرگ (قازان) طبخ می‌شود. طعم ساده اما دلنشین آن، محبوب هر مسافری می‌شود.

• باسترمه: غذای دریایی ویژه‌ی بندر ترکمن با ماهی اوزون‌برون، سیب‌زمینی، انار و برنج؛ طعمی متفاوت با ترکیبی اصیل.

• بولامه: غذایی مقوی شبیه حلیم، تهیه‌شده برای مناسبت‌های خاص و مذهبی.

• چوروک: نان محلی تنوری که هم با غذا و هم به‌تنهایی بسیار خوشمزه است.

• خاویار: از ارزشمندترین سوغاتی‌های دریای خزر که بندر ترکمن یکی از مهم‌ترین مراکز تولید آن در ایران است.

پوشاک سنتی

• لباس‌های سنتی ترکمن: بخصوص روسری‌های بلند و رنگارنگ بانوان ترکمن با طرح‌های خاص و گلدوزی‌های هنرمندانه، یکی از جذاب‌ترین سوغاتی‌های فرهنگی منطقه هستند.

بازارهای محلی برای خرید سوغات

برای تهیه این سوغاتی‌ها، حتماً سری به بازارهای محلی بزنید:

• دوشنبه بازار بندر ترکمن: بازار هفتگی مشهور در ورودی شهر که با تنوع محصولات بومی و قیمت مناسب، مقصد محبوب گردشگران است.

• پنجشنبه بازار آق‌قلا: بازاری دیگر در نزدیکی بندر ترکمن که فرصتی مناسب برای آشنایی با صنایع دستی و محصولات بومی ترکمن‌ها فراهم می‌کند.

سوالات متداول درباره جاهای دیدنی بندر ترکمن

۱. بندر ترکمن کجاست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
بندر ترکمن در استان گلستان، در سواحل دریای خزر و نزدیک مرز ترکمنستان واقع شده است. این شهر به خاطر طبیعت بکر، سواحل زیبا و فرهنگ غنی ترکمنی، یکی از مقاصد محبوب گردشگری در شمال ایران محسوب می‌شود.

۲. مهم‌ترین جاهای دیدنی بندر ترکمن کدامند؟
از جاذبه‌های برجسته این منطقه می‌توان به اسکله تفریحی بندر ترکمن، جزیره آشوراده، تالاب گمیشان، منطقه شکار ممنوع صوفیکم، بازارچه گمرکی، روستای قره قاشلی و آرامگاه خالد نبی اشاره کرد.

۳. اسکله تفریحی بندر ترکمن چه امکاناتی دارد؟
اسکله تفریحی در غرب بندر ترکمن قرار دارد و امکاناتی مانند قایق‌سواری با قایق‌های پدالی و موتوری، بازارهای رنگارنگ محلی و تماشای غروب زیبای خورشید را برای گردشگران فراهم می‌کند.

۴. تالاب گمیشان چه ویژگی‌هایی دارد؟
تالاب گمیشان، منطقه‌ای حفاظت شده است که زیستگاه گونه‌های متعددی از پرندگان مهاجر مانند فلامینگو، غازهای وحشی و پلیکان‌ها می‌باشد و فرصت‌های مناسبی برای طبیعت‌گردی و عکاسی در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌دهد.

۵. آیا بندر ترکمن جاذبه‌های تاریخی هم دارد؟
بله، این منطقه دارای آثار تاریخی مهمی مانند دژهای صفوی در جزیره آشوراده، آرامگاه خالد نبی و برج رادکان است که هر کدام از ارزش فرهنگی و تاریخی بالایی برخوردارند.

۶. بهترین زمان برای بازدید از جاهای دیدنی بندر ترکمن کی است؟
بهار و تابستان بهترین فصل‌ها برای سفر به بندر ترکمن هستند، زیرا آب و هوای معتدل و طبیعت سرسبز منطقه، تجربه‌ای دلپذیر از گردش و تفریح فراهم می‌آورد.

۷. آیا در بندر ترکمن بازارهای محلی برای خرید سوغات و صنایع دستی وجود دارد؟
بله، بازارچه گمرکی و بازارهای محلی مانند دوشنبه بازار بندر ترکمن، مکان‌های مناسبی برای خرید انواع سوغات، صنایع دستی و محصولات بومی هستند.

۸. چه فعالیت‌های تفریحی در بندر ترکمن می‌توان انجام داد؟
قایق‌سواری، بازدید از تالاب‌ها و مناطق حفاظت‌شده، گردش در بازارهای محلی، شرکت در مسابقات اسب‌دوانی ملی و بین‌المللی و بازدید از روستاهای تاریخی از جمله محبوب‌ترین تفریحات در این منطقه به شمار می‌روند.