قلعه بابک کلیبر
در این مقاله از معرفی جاهای دیدنی ایران یکی از جاذبه های بسیار زیبای کلیبر یعنی قلعه بابک را به شما معرفی خواهیم کرد که یکی از دژهای بسیار زیبا، دیدنی و جذاب این شهر است. در ادامه با تاپ تراول همراه باشید…
دژ یا قلعه بابک که با نام بَذ نیز شناخته می شود در بالای کوهی به ارتفاع 2300 متر بنا شده است. این قلعه در نزدیک به سه کیلومتری شهر کلیبر قرار گرفته است و زمان بنای آن به دوران ساسانیان باز می گردد و نامش را از نام بابک خرمدین، رهبر رویارویی با تازندگان (مهاجمین) عرب تا سال 893 میلادی گرفته است.
بابک خرمدین یکی از سرداران ایرانی بود که از آذربایجان بر ضد ظلم خلفای عباسی به پا خاست. وی طی بیست و دو سال، رهبری جنبش سرخجامگان را به عهده داشت و در همان عصر مازیار از مازندران و ابومسلم خراسانی و یعقوب لیث از خراسان و سیستان نیز از دیگر سرداران ایرانی بودند که بر علیه ستم خلفای عباسی دست به قیام زدند.
روز اعدام بابک خرمدین و تکه تکه کردن بدنش در تاریخ 2 صفر سال 223 هجری قمری انجام گرفت که مسعودی در کتاب مشهور مروج الذهب این تاریخ را برای اذربایجان بسیار مهم دانسته است اعدام بابک چنان واقعه ی مهمی تلقی شد که محل اعدامش تا چند قرن دیگر بنام خشبه ی بابک یعنی چوبه ی دار بابک در شهرِ سامرا که در زمان اعدام بابک پایتخت دولت عباسی بود شهرت همگانی داشت و یکی از نقاط مهم و دیدنی شهر تلقی میشد
برادر بابک یعنی آذین را نیز خلیفه به بغداد فرستاد و به نایبش در بغداد دستور نوشت که اورا مثل بابک اعدام کند.
قیام بابک مقارن با قیام المقنع ،استادسیس و… درسایر مناطق ایران بود.
مشخصات قلعه:
قلعه بابک و کوه جاویدان به مختصات: Coordinates: 38°50’13″N 46°59’0″E در ۵۵ کیلومتری شمال شهرستان اهر و در چند کیلومتری جنوب غربی کلیبر واقع است.
اطراف این قلعه را از هر طرف درههای عمیقی با 400 تا 600 متر عمق فراگرفته است. مسافت کلیبر به قلعه با این که از چند کیلومتر تجاوز نمیکند ولی صعب و دشوار است و به هنگام عبور میبایست از گردنهها و کتلها گذر کرد تا پس از 3 ساعت کوهپیمایی و یا کوفتگی حاصل از اسب سواری خود را به پای باروهای استوار دژی برساند که عظمتاش از فراز ستیغ درهها و کوهها خود را به رخ میکشاند. قلعه بابک، یا دژ بذ؛ قلعه ای است که به قلعه بابک خرم دین سردار بزرگ ایرانی معروف است.
مجموع مساحت این قلعه در حدود ده هزار متر مربع میباشد.
قبل از رسیدن به دروازه قلعه و ورود به بنای مستحکم دژ باید از معبری عبور کرد که به صورت دالانی است و از سنگهای منظم طبیعی شکل گرفته و تنها گنجایش عبور1 نفر را دارد و دو نفر به سختی میتوانند از آن بگذرند.
فاصله این معبر تا باروی قلعه در حدود 200 متر است و مقابل آن قرار دارد. از همین نقطه است که صعوبت راه و ابهت خاص این قلعه رفیع و موقعیت خیره کننده آن بیننده را به اعجاب وا می دارد.
امتداد بصری معبر در نهایت به دروازه قلعه ختم میشود و دقیقاً در راستای آن قرار دارد که باعث میشود ورود هر تازه وارد و سپاهی و غیره از طریق دو برج دیده بانی در سمت دروازه ورودی قابل رؤیت باشد.
برای نفوذ به داخل تنها راه ورود دروازه اصلی است و از کوهستان امکان وارد شدن به قلعه وجود ندارد.
با گذر از دروازه ورودی و پشت سر گذاشتن بارو، جهت رسیدن به دژ اصلی باید از گذرگاهی باریک که حدود 100 متر صعود از ارتفاع را نیز به همراه دارد گذشت تا به مدخل ورودی قلعه رسید، مسیری صعب العبور که از یک سمت مشرف به درهای است با جنگل های تنک و ژرفایی در حدود 400 متر که به صورت تیغه و دیواره تا قعر دره ادامه دارد.
در تکیه گاه های طبیعی این دیوارهها و 4 جهت بنا 4 جایگاه برای دیده بانها به صورت نیمه استوانه ساخته شده است. اینها مقر کوه بانیه ها و سربازانی است که هر جنبندهای را تا کیلومترها دورتر، از فراز درهها و کوهپایه ها زیر نظر میگرفتند.
پس از صعود، برای ورود به دژ اصلی از مدخل دیگری با پلکانهایی نامنظم باید عبور کرد. طرفین مدخل دژ، به وسیله دو ستون کاذب مشخص شده است.
بنای دژ که دو طبقه و سه طبقه است، پس از ورودی قرار گرفته است و پس از آن تالار اصلی وجود دارد که اطراف آن را 7 اتاق فرا گرفته است، اتاقهایی که به تالار مرکزی را دارند.
در قسمت شرقی دژ تأسیسات دیگری مرکب از اتاق ها و آب انبارها ساخته شده است؛ سقف آب انبارها با طاق جناغی و گهواره ای استوار شدهاند.
محوطه داخلی آنها نیز به وسیله نوعی ساروج غیر قابل نفوذ گردیده و به هنگام زمستان از برف و باران پر شده و در تابستان و هنگام مضایق و محاصره ها از آب آنها استفاده می شده است.
در سمت شمال غربی دژ پلکان هایی سرتاسری وجود داشته که اکنون ویران شده و قسمت هایی از آن بیرون خاک است و تنها راه صعود به بخش های مرتفع تر بناست.
از آثار معماری و برخی از سنگ های زبره تراش و روش چفت و بست سنگ ها و ملات ساروج و اندود دیوارها از نوعی گچ و خاک می توان دریافت که ساختمان این دژ و قلعه در روزگار اشکانیان و بخصوص ساسانیان ساخته شده است.
این دژ در قرون دوم و سوم و تا چند قرن پس از آن مورد تعمیر و مرمت قرار گرفته و تغییراتی در آن به وجود آمده و الحاقاتی در بنا ایجاد شده است.
اشیا و ابزاری که از قلعه بابک به دست آمده، سفالینه های منقوش و لعاب خورده است که یک دوره استقرار تا اوایل قرن هفتم هجری را نمایش می داد.
همچنین تعدادی سکه مسی کشف شده که برخی از آنها به علت ساییدگی و زنگ خوردگی فراوان غیرقابل خواندن است و در بین این سکه ها برخی مربوط به اتابکان آذربایجان و هزارسیبان (قرون ششم و هفتم هجری) هستند.
به لحاظ سوق الجیشی موقعیت استقرار بنا بر فراز قله به گونه ای ست که 20 نفر سپاهی قادر بودند هجوم یک سپاه صد هزار نفری را مانع شوند و تلفاتی هم نداشته باشند. چون تیر و کمان و اسلحه معمول زمان به سربازان و مستحفظانی که در قلعه و بر بلندی موضع میگرفتند به جهت بعد مسافت بی تاثیر بودند.
اگر بر فراز برج های این قلعه که بایستید، همه ارتفاعات و جنگل های اطراف زیر پای شماست و شما بر بلندترین نقطه منطقه ایستاده اید. چشم اندازی وسیع از کوه های پوشیده از درخت و دشت های ارسباران. به راستی که این قلعه بسیار زیباست.
قلعه بابک در سال 1345 با شماره 623 در لیست آثار ملی، تاریخی و فرهنگی ایران ثبت شد و مرمت آن از سال 1376 توسط اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی آغاز شد.
موقعیت مکانی قلعه بابک:
آذربایجان شرقی، 55 کیلومتری شمال شهرستان اهر، چند کیلومتری جنوب غربی کلیبر
مسیر صعود به قلعه از سه مسیر امکانپذیر است: مسیر قلعه درسی در جنوب قلعه که صعب العبور است، از مسیر روستای شجاع آباد،
راه عشایری بسطاملو یا ییلاق (از جانب غرب قلعه) که سهل تر میباشد.
از پشت هتل بابک، مسیری سنگلاخی وجود دارد که گردشگران می توانند با ماشین به محل زندگی عشایر برسند. بهتر است با ماشین شخصی از این مسیر عبور نکنید زیرا جلوبندی ماشین پایین می آید. پاترول و لندروورهایی در پارکینگ هتل وجود دارند که با دریافت هزینه ای مسافران را به بالا می رسانند و هنگام برگشت دنبال آنها می آیند.
پس از این مسیر نیز حدود یک ساعت پیاده روی دارد تا به قلعه برسید. در مسیر پله هایی برای راحتی گردشگران ساخته شده است که گاهی بالا رفتن از آنها طاقت فرسا می شود. پس از عبور از سه کوه به کوه قلعه بابک می رسید و باید پله های زیاد قلعه را طی کنید تا به داخل آن برسید.
ویژگی خاص این منطقه:
علاوه بر نمادی از تاریخ مقاومت ایران، این منطقه بسیار خوش آب و هوا است بویژه در فصول گرم سال برای بازدید مناسب است.
علاقه مندان به طبیعت زیبا و بکر و همچنین کوهنوردان میتوانند از طبیعت زیبای منطقه کلیبراستفاده کنند. قابل ذکر است که منطقه جنگلی ارسباران همانطور که از نظر آب وهوا و شرایط اقلیمی با مناطق جنگلی شمال ایران متفاوت است، از نظر چشم انداز و طبیعت نیز با آن متفاوت بوده و هر یک جلوه های ویژه و زیبایی خاص خود را داراست.
فعالیتهای رفاهی تفریحی این منطقه:
به تازگی در این منطقه عملیات اجرایی ساخت تله کابین و مجتمع تفریحی – رفاهی آغاز شده است.
علاوه بر ایام خاص در بسیاری از روزهای تعطیل در این قلعه، مراسم شعر خوانی، موسیقی سنتی و رقص لزگی (رقص محلی آذربایجان) برگزار میشود. این قلعه و طبیعت اطراف آن برای کوهنوردان و طبیعت گردان آذربایجانی از اهمیت ویژهای برخوردار است.
مسیر تهران به کلیبر:
افرادی که از پایتخت قصد بازدید از کلیبر و زیبایی های آن را دارند باید پس از کرج وارد اتوبان زنجان شوند و مسقیم به سمت تبریز (620 کیلومتر) بروند. از همان ابتدای ورودی تبریز تابلویی به سمت اهر و کلیبر وجود دارد که باید وارد جاده ای دو طرفه بشوید و حدود 210 کیلومتر را بپیمایید تا به شهر کلیبر برسید.
مطالب مرتبط
معتبرترین بلیط پروازهای خارجی با علی بابا
سفر به جهانی بدون مرز را با پاسپورت دومینیکا
خرید بلیط هواپیما تهران | ره بال آسمان
موضوعات داغ
جاهای دیدنی تهران + تفریحات، آدرس و توضیحات
در این مقاله از وب سایت گردشگری تاپ تراول درباره جاهای دیدنی تهران سخن خواهیم گفت پس اگر قصد…
جاهای دیدنی درگز، استان خراسان رضوی را بیشتر بشناسید
جاهای دیدنی درگز در این مقاله از معرفی دیدنی استان خراسان رضوی شما را با جاهای دیدنی درگز که…