آش دوغ یکی از غذاهای سنتی و محبوب ایرانی است که به ویژه در مناطق شمال غربی کشور، مانند اردبیل و آذربایجان، شهرت دارد. این آش خوشمزه از ترکیب دوغ، حبوبات (مانند نخود و لوبیا) و سبزیجات معطر تهیه میشود و به عنوان یک وعده غذایی مغذی و دلپذیر شناخته میشود.
آش دوغ معمولاً در فصول سرد سال تهیه میشود و به دلیل طعم خاص و خواص غذایی بالای آن، جایگاه ویژهای در سفرههای ایرانی دارد.
در شهر اردبیل، آش دوغ به ویژه با دوغهای محلی ترش تهیه میشود که طعم منحصر به فردی به آن میبخشد. این آش در مراسمهای مختلف، از جمله عروسیها و جشنها، سرو میشود و به عنوان نمادی از مهماننوازی ایرانیان شناخته میشود. هر منطقهای ممکن است روش خاص خود را برای تهیه این آش داشته باشد، اما اصول کلی آن در تمام نقاط کشور مشابه است.
طرز تهیه آش دوغ خانگی
مواد لازم
- دوغ: ۲ لیتر
- نخود: ۲۰۰ گرم
- برنج: ۱ پیمانه
- سبزی آش (تره، جعفری، گشنیز): ۷۵۰ گرم
- سیر: ۲ حبه (به دلخواه)
- پیاز: ۱ عدد
- نمک و فلفل: به مقدار کافی
- نعناع داغ و سیر داغ: برای تزئین
طرز تهیه
- آمادهسازی نخود: نخود را از ۶ ساعت قبل در آب خیس کنید تا نفخ آن گرفته شود و راحتتر بپزد.
- خیس کردن برنج: برنج را نیز به مدت ۲ تا ۳ ساعت بخیسانید.
- پختن نخود: نخود را با مقداری آب در یک قابلمه بپزید تا نرم شود.
- پختن برنج با دوغ: در یک قابلمه دیگر، دوغ را به همراه برنج خیس شده قرار دهید و روی حرارت ملایم بگذارید تا به جوش بیاید. سپس حرارت را کم کنید تا برنج نرم شود.
- اضافه کردن سبزی: سبزیهای خرد شده را به مخلوط برنج و دوغ اضافه کنید و اجازه دهید به مدت ۳۰ دقیقه بپزد.
- اضافه کردن نخود: پس از پختن برنج، نخود پخته شده را به مواد اضافه کنید و هم بزنید.
- اضافه کردن ادویهها: نمک و فلفل را به آش اضافه کنید و بگذارید کمی جا بیفتد.
- تزئین: در نهایت، آش را در ظرف سرو بریزید و با نعناع داغ و سیر داغ تزئین کنید.
این آش خوشمزه معمولاً در مناطق شمال غربی ایران، به ویژه در شهر اردبیل، تهیه میشود و به عنوان یک غذای مقوی و سالم شناخته میشود
چه تفاوتهایی بین آش دوغهای شمالی و جنوبی وجود دارد ؟
انواع آش دوغ
۱. آش دوغ اردبیل
آش دوغ اردبیل، که به عنوان “آیران آشی” نیز شناخته میشود، با استفاده از دوغ محلی ترش، نخود، برنج و سبزیهای معطر تهیه میشود. این آش معمولاً با سیر داغ و کوفته قلقلی سرو میشود و در رستوران های سرعین بسیار محبوب است.
۲. آش دوغ شیرازی
در این نوع آش، به جای نخود از لپه استفاده میشود و سبزیهای محلی مانند شوید و ترخون به آن اضافه میگردد. همچنین، پیاز را تفت داده و به مخلوط اضافه میکنند. آش دوغ شیرازی معمولاً غلیظتر است و طعمی خاص دارد.
۳. آش دوغ کردستان
این نوع آش در مناطق کردنشین به نام “دوکلیو” معروف است و معمولاً شامل نخود، برنج، بلغور گندم و سبزیهای معطر است. این آش در مناسبتهای خاص مانند سیزده بدر تهیه میشود.
۴. آش دوغ قشقایی
آش دوغ قشقایی که در شهرستان سمیرم تهیه میشود، شامل نخود، عدس، برنج و جو است. این نوع آش معمولاً در جشنوارههای محلی پخته میشود و طعم خاصی دارد.
۵. آش دوغ لرستان
آش دوغ لری شامل نخود، لوبیا سفید، پیاز و گوشت چرخکرده است که با دوغ محلی تهیه میشود. این آش معمولاً با طعم ترش و خوشمزهای سرو میگردد.