جاهای دیدنی جلفا، یکی از شهرهای مرزی استان آذربایجان شرقی 

در این مقاله از معرفی جاهای دیدنی ایران به سراغ معرفی جاهای دیدنی جلفا خواهیم پرداخت تا شما را با برخی از جادبه های این شهر مرزی و دوست داشتنی آشنا کنیم. در ادامه با تاپ تراول همراه باشید…

جلفا کجاست ؟

جلفا یک شهر مرزی است که در فاصله ۱۳۰ کیلومتری شهر تبریز واقع شده است. این شهر در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. ( مشاهده موقعیت جغرافیایی در نقشه )

جلفا به عنوان شهری مرزی بین ایران، ارمنستان و آذربایجان واقع شده است. با این وجود، این شهر از جاذبه‌های گردشگری فراوانی برخوردار است. بهتر است قبل از سفر به این شهر، راهنمای سفر به جلفا را مطالعه کنید تا از بهترین تجربه ممکن در این سفر بهره‌مند شوید.

جلفا، یک شهر کوچک در شمال غربی استان آذربایجان شرقی واقع شده است. این شهر در جنوب رود مرزی ارس و شمال کوه‌های قره داغ، واقع شده است و همچنین مرز رسمی ایران و جمهوری خودمختار نخجوان آذربایجان را تشکیل می‌دهد. با داشتن دو بازارچه مرزی، جلفا از نظر اقتصادی دارای رونق نسبی می‌باشد.

قسمتی از جلفا که در حاشیه رودخانه ارس واقع شده، دارای آب و هوای گرم و معتدل است. در این منطقه، مناطق ییلاقی در ارتفاعات وجود دارد که از آب و هوای خنک در تابستان‌ها و برف و کولاک شدید در زمستان‌ها برخوردار است. این تنوع اقلیمی و رویش لاله‌های رنگارنگ در کوهپایه‌ها، جاذبه‌های گردشگری منطقه را افزایش می‌دهد.

بازارچه مرزی جلفا

بازارچه مرزی یک محوطه است که محصور در نقطه صفر مرزی و در نزدیکی گمرکات واقع شده است. در این بازارچه، افراد مجاز به انجام تشریفات ترخیص کالا یا معاملاتی که طبق توافق‌نامه‌های منعقده بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همجوار تعیین شده، می‌باشند. اهالی دو طرف می‌توانند محصولات و تولیدات کشورهای خود را با رعایت مقررات صادرات و واردات در این بازارچه‌ها عرضه کنند و معامله کنند.

بازارچه مرزی جلفا در کنار پل چوبی و در نزدیکی پایانه مرزی واقع شده است و به مساحت یک هکتار می‌باشد. در غرب بازارچه مرزی، بازاری پر رونق وجود دارد که ورود به آن از خیابان پل چوبی امکان‌پذیر است و خرید برای عموم آزاد است.

با توجه به تسهیلات آمد و شد مرزنشینان و تردد مسافران بسیار از مرز جلفا، و همچنین تردد هزاران مسافر از اقصی نقاط شهرستان، استان و حتی کشور، بدنه تجاری جلفا با رشد و توسعه همراه بوده است. ارزانی کالاهای وارداتی از نخجوان از یک سو و نیاز آنها به مواد مصرفی روزمره از شهر جلفا از سوی دیگر، رونق روزافزون برای جلفا را به همراه داشته است.

جاده مرزی رود ارس

جاده مرزی ارس جلفا از جمله جاده‌های زیبای کشور و جاذبه‌های گردشگری جلفا است که در شمال‌غربی و امتداد رودخانه ارس واقع شده است. این جاده شگفت‌انگیز از منطقه ارسباران آغاز می‌شود و در جلفا به پایان می‌رسد. در طول مسیر این جاده، از یک سو می‌توانید جنگل‌های انبوه و کوه‌های سرسبز و از سوی دیگر رودخانه ارس و خانه‌های روستایی زیبا را تماشا کنید. همچنین می‌توانید خانه‌هایی را که در کشور ارمنستان در منطقه مستقل نخجوان قرار دارند، در این جاده مشاهده کنید؛ زیرا فاصله آن‌ها با شما تنها یک رود است.

رود ارس

رود ارس یا آراکس قدیم یکی از جاذبه‌های طبیعی بسیار زیبا و مهم در شهر جلفا است. این رودخانه در واقع مهم‌ترین و طولانی‌ترین رودخانه ایران است. ارس از دو شاخه، یکی در ارمنستان و دیگری از رشته کوه‌های آرارات در ترکیه سرچشمه می‌گیرد و تا بهرام تپه ادامه دارد. جالب است بدانید که این رود در استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل قابل‌ روئیت است. این رودخانه همچنین نقش مهمی در منظره‌های زیبای طبیعی منطقه ایفا می‌کند و گردشگرانی که به شهر جلفا سفر می‌کنند، از زیبایی و شگفتی‌های این رود لذت می‌برند.

آبشار ماهاران

آبشار ماهاران یکی از جاذبه‌های طبیعی بسیار زیبا و دیدنی در شهر جلفا است. این آبشار در نزدیکی شهر مرزی جلفا واقع شده و از جمله مقاصد گردشگری محبوب در این منطقه است. آبشار ماهاران با آب روان و زیبای خود، باعث آرامش و شگفتی درونی در بازدیدکنندگان می‌شود. این آبشار در فصل بهار و تابستان به ویژه زیباترین حالت خود را به خود می‌گیرد و جذابیت بیشتری برای گردشگران ایجاد می‌کند.

وجود اختلاف ارتفاع در منطقه جلفا سبب شده است که اقلیم و محیط زیست در این منطقه بسیار متنوع باشد، به طوری که حتی فصل رویش گیاهان نیز در این منطقه باهم متفاوت است. در فصل بهار، درختان پوشیده از شکوفه در ارتفاعات می‌رویند، در حالی که در ارتفاعات کوهستانی داغ کیامکی، برف هنوز پوشیده است و رویش گیاهان در این منطقه در اواخر بهار و اوایل تابستان رخ می‌دهد.

وجود جاذبه‌های طبیعی زیبا مانند آبشار ماهاران، قلعه علی بیگ، لاله‌های رنگارنگ در دامنه‌های کوهستانی کنتال، درختچه‌های زرشک و گیاهان دارویی، این منطقه را به یک مقصد گردشگری محبوب تبدیل کرده است که هر ساله تعداد زیادی از علاقمندان به طبیعت را به خود جذب می‌کند. همچنین، وجود چشمه‌های فراوان در این منطقه که آب آن‌ها از ذوب برف کوه‌ها در فصول بهار و تابستان می‌باشد، باعث ایجاد آبشارهای بی‌شماری شده است. این چشمه‌ها آبی صاف و زلال دارند و فاقد هرگونه املاح و آهک هستند، که این ویژگی‌ها آنها را به مقصدی جذاب و محبوب برای بازدیدکنندگان می‌کند.

• آدرس : آبشار ماهاران در نزدیکی روستای قشقلاق، در دره ماهان و در دامنه شمالی منطقه حفاظت‌شده کیامکی داغ و در جنوب شرقی روستای لیوارجان واقع‌ شده است.
• نحوه دسترسی :  برای دیدن این آبشار زیبا دو مسیر پیش روی شماست اول این‌ که از دره ماهاران به سمت پایین بیایید و در مسیر از رود منتهی به آبشار لذت ببرید. و مسیر دوم این‌که پیاده از روستای ارسی به سمت ماهاران حرکت کنید. ارتفاع آبشار ماهاران به بیش از 15 متر می‌رسد.

آبشار آسیاب خرابه

آبشار آسیاب خرابه یکی از جاذبه‌های طبیعی و زیبای شهر جلفا است. این آبشار در نزدیکی شهر مرزی جلفا قرار دارد و از جمله مقاصد گردشگری محبوب در این منطقه محسوب می‌شود. آبشار آسیاب خرابه با زیبایی و طراوت آبشار خود، باعث جذب تعداد زیادی از گردشگران و طبیعت‌دوستان می‌شود.این آبشار به وسیله آب روان از بین سنگ‌ها سرازیر می‌شود و چشم اندازی بسیار دیدنی را به وجود می‌آورد. صدای آب روان از بین سنگ‌ها، احساس آرامش و آرامش را به بازدیدکنندگان منتقل می‌کند و تجربه‌ی فراموش‌ناپذیری را ایجاد می‌کند.

آبشار آسیاب خرابه همچنین به عنوان مکانی برای پیاده‌روی و تفریح در طبیعت بسیار مناسب است. با دیدن این آبشار زیبا و لذت بردن از آب و هوای طبیعی منطقه، گردشگران می‌توانند لحظاتی لذت‌بخش و آرامش‌بخش را تجربه کنند.

وجه تسمیه آبشار آسیاب خرابه این است که در گذشته در این منطقه آسیاب آبی موجود بوده که مردم از آن بهره‌برداری می‌کردند. اما اکنون به دلیل این‌که بخش‌های اعظم آن تخریب شده و دیگر کاربردی ندارد، به این نام مشهور است. این تسمیه نشان از تاریخچه و میراث تاریخی این منطقه دارد و به یادآوری زمانی است که زندگی و فعالیت‌های انسانی برای مردم این منطقه از منابع طبیعی محلی نیز بهره‌برداری می‌کردند.

آبشار آسیاب خرابه مکانی منحصر به‌فرد در دل کوه‌هاست که آب آن از کوه‌های کیامکی سرچشمه می‌گیرد. سطح دیواره‌های آبشار که از گیاهان آبزی و خزه‌ها پوشیده شده است، منظره‌ای فوق‌العاده و بسیار چشم‌نواز ایجاد می‌کند. درختان انجیر واقع در کنار چشمه‌ها زیبایی این آبشار را دو چندان می‌کنند.

بهترین زمان برای سفر به این آبشار فصل بهار و تابستان می‌باشد زیرا در این زمان‌ها چشمه‌ها و گیاهان زیبای اطراف به بهترین شکل خود می‌رسند و زیبایی طبیعت به اوج خود می‌رسد. اما در زمستان نیز، وقتی که قطرات آب از دیواره‌های آبشار به شکل قندیل آویزان می‌مانند، زیبایی خارق‌العاده‌ای به این آبشار می‌بخشد و تجربه‌ی منحصر به‌فردی را برای بازدیدکنندگان ایجاد می‌کند.

دسترسی به آبشار آسیاب خرابه

برای سفر به آبشار خرابه پس از رسیدن به جلفا جاده خروجی شهر را به سمت شرق وارد شده و به‌ موازات رود ارس 25 کیلومتر را طی کنید تا به جاده فرعی و تابلوی ورودی «آبشار آسیاب خرابه» برسید.‌ پس از ورود به این جاده فاصله شما تا آبشار 8 کیلومتر خواهد بود پس‌ازآن، قبل از رسیدن به آبشار به یک دوراهی می‌رسید. در این دوراهی سمت چپ، شما را به روستای الوان راهنمایی می‌کند و سمت راست مسیر شما برای رسیدن به آسیاب خرابه است.

پارک ملی کنتال

پارک ملی کنتال از هفت هزار هکتار مساحت در شمال استان آذربایجان‌شرقی در مرز بین‌المللی با جمهوری ارمنستان برخوردار است و جزئی از شمال‌شرقی پناهگاه حیات‌وحش کیامکی به‌شمار می‌رود. این پارک اکنون یکی از مناطق حفاظت شده توسط اداره محیط‌ زیست در استان آذربایجان‌شرقی محسوب می‌شود و برای محافظت از منابع طبیعی و حیوانی این منطقه تاسیس شده است.

آدرس این پارک ملی در شهر جلفا، منطقه سیه رود واقع شده است. این منطقه با طبیعتی زیبا و منحصر به فرد از جاذبه‌های گردشگری مهم در این منطقه محسوب می‌شود و مورد توجه گردشگران و علاقمندان به طبیعت قرار دارد.

روستای اوشتبین

روستای اوشتبین یکی از ده‌ها روستایی است که در حاشیه رود ارس واقع شده است. این روستا در دل کوه‌های بلند آذربایجان شرقی واقع شده و به عنوان یکی از بکرترین و دست‌ نخورده‌ترین روستاهای این منطقه شناخته می‌شود. قدمت روستای اوشتبین به دوره صفویه بازمی‌گردد و این نکته در کتیبه‌های مرمری که در سر در خانه‌ها وجود دارد، قابل مشاهده است. این کتیبه‌ها نشان از تاریخچه و تاریخ‌گذاری این روستا در گذشته دارند و جزئی از ارزش‌های فرهنگی و تاریخی منطقه محسوب می‌شوند.

وجه تسمیه روستای پلکانی اوشتبین از این جهت است که «اوش» به معنای عدد سه و «تبین» به معنی قبیله است. این روستا از ترکیب سه روستای اطراف تشکیل شده و عده‌ای هم معتقدند که بخش دوم نام روستا «بیین» به معنای میان است. همچنین این روستا چون در میان سه کوهستان کیامکی، کوه‌های دودسته‌شان و قازان داغی واقع شده است به این نام مشهور می‌باشد. این تسمیه نشان از تاریخچه و ویژگی‌های جغرافیایی این روستا دارد که از جمله ارزش‌های فرهنگی و تاریخی منطقه محسوب می‌شود.

خانه‌های روستای اوشتبین اغلب به شکل پلکانی ساخته می‌شوند که علت اصلی این اقدام، شیب تند کوه است. در این سبک ساخت، سقف یک خانه به عنوان حیاط خانه‌ی دیگر محسوب می‌شود. بسیاری از خانه‌ها در این روستا دارای ایوان هستند و بدون حصار و دیوار ساخته‌شده‌اند.

الگوی داخلی و خارجی خانه‌ها بر اساس اقتصاد و معیشت روستا ساخته می‌شود. هر خانه دارای اتاق نشیمن، آشپزخانه، اتاق‌های خواب، انبار علوفه، آغل و کارگاه ابریشم‌بافی است. جهت ساخت خانه‌ها نیز به منظور محافظت از سرما، به جهت شرقی-غربی ساخته می‌شوند.

اقامت در یکی از این خانه‌های روستایی می‌تواند تجربه‌ای فوق‌العاده و رویایی در سفر شما به شهر جلفا باشد، زیرا با احاطه از زیبایی‌های طبیعی و فرهنگی این منطقه، شما به نزدیکترین تجربه به زندگی روستایی خواهید رسید.

روستای دوزال

روستای دوزال که از جاهای دیدنی جلفا می باشد، در کنار رودخانه ارس، در مرز با کشور ارمنستان واقع شده و در بخش سیه‌رود شهر جلفا واقع است. این روستای بی‌نظیر، امامزاده‌های فراوانی را از دوران سلجوقیان در خود جای داده است. اما امامزاده شعیب که در برج دوزال واقع شده، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی کشور در این روستا شناخته می‌شود. این بنا در مکانی زیبا و صفا بر فراز کوهی که به رودخانه ارس نگاه می‌کند، ساخته شده و قدمت آن به قرن هفتم هجری قمری و دوره حکومت ایلخانان باز می‌گردد.

از آثار تاریخی این روستا می توان به 8 اثر زیر اشاره کرد :

1. آرامگاه خواجه ملک کدخدا عارف دوره قاجار
2. خانه سلمان زاده
3. کتیبه‌هایی که به خط ثلث است و قدمتش به دوره شاه طهماسب می‌رسد
4. کتیبه و مقبره خواجه احمد
5. سنگ‌های حکاکی شده به زبان عربی سردر خانه‌ها
6. سنگ قبر‌های قبرستان قدیمی روستا
7. ابزارهای قدیمی شامل آب خوری، شمشیر، خنجر، زنار و کاسه‌های برنجی

البته باید بدانید که این روستا در سال 1379 به عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسیده است. اما برای دسترسی به این روستا پس از عبور از شهر جلفا، با استفاده از جاده نودرز – کردشت از سه راهی هراس به این روستا وارد شوید.

آرامگاه شاعر بزرگ آذری زبان ابوالقاسم نباتی

آرامگاه ابوالقاسم نباتی، شاعر بزرگ و معروف آذری‌زبان، در شهر جلفا واقع شده است. ابوالقاسم نباتی، شاعری بزرگ اهل ایران بود که زبان و ادبیات فارسی و آذری را به‌خوبی مسلط بود و از جمله شعرای برجسته دوره صفویه محسوب می‌شود. او به دلیل آثار ادبی خود و اهمیت زبان آذری در ادبیات فارسی، در میان مردم و علاقمندان به ادبیات، ویژگی ویژه‌ای دارد.

آرامگاه ابوالقاسم نباتی در شهر جلفا، به‌عنوان محلی که پایان زندگی این شاعر بزرگ را نشان می‌دهد، برای طرفداران ادبیات و هنر یکی از مقصدهای مهم در سفر به این شهر است. این آرامگاه معمولاً مکانی است که علاقه‌مندان به ادبیات و فرهنگ می‌آیند تا به خاطره شاعر محبوب خود احترام بگذارند و از آثار و زندگی او بازدید کنند.

کلیسای سنت استپانوس جلفا

کلیسای سنت استپانوس دومین کلیسای مهم ارمنی‌ها در ایران است که نامش از اولین شهید راه مسیحیت گرفته شده است. این کلیسا در دل کوه‌ها قرار گرفته و شکل ظاهری آن به شکل استوانه‌ای با گنبد مخروطی است. قدمت کلیسای سنت استپانوس به قرن نهم میلادی بازمی‌گردد و در قرن 17 میلادی توسط خلیفه اعظم وانگ استپانوس مرمت شد. همچنین پس از آن به علت زلزله، در قرن 17 میلادی بار دیگر توسط عباس میرزا نائب السلطنه فتحعلی‌شاه مرمت شد.

این کلیسا محلی احترام‌گذار برای تمامی مسیحیان و اکثر ادیان است و هزاران ارمنی برای انجام مراسم مذهبی خود سالانه به این کلیسا می‌آیند. فضای داخل کلیسا از سه قسمت ایوان، نمازخانه و محراب تشکیل‌شده است که به شکل صلیب می‌باشد. ایوان اصلی بر دو ستون و دو نیم ستون قرار دارد و در پشت ایوان و زیر گنبد اصلی، یک نمازخانه قرار دارد.

محراب در بخش شرقی نمازخانه قرار دارد و تصاویر موجود در کلیسا به شیوه نقاشی‌های قرن 16 و 17 میلادی طراحی شده‌اند. آثار این کلیسا شامل برج ناقوس و اجاق دانیال می‌شود. معماری و مصالح ساختمانی این بنا و تزئینات آن بسیار زیبا بوده و به سبک معماری اشکانی و رومی شباهت بسیاری دارد که به نام معماری ارمنی شناخته می‌شود. این بنا به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده و به دلیل قدمت تاریخی و مذهبی و شیوه معماری‌اش، جزء میراث جهانی یونسکو محسوب می‌شود.

مجموعه کردشت

مجموعه کردشت واقع در ساحل رود ارس و قدمت تاریخی آن به دوره قاجار و جنگ‌های سی ساله ایران و روس بازمی‌گردد. مقر برجک‌ها و حصارهای باقی‌مانده از آن دوران نشان می‌دهد که این مجموعه ممکن است در زمان جنگ ایران و روس، مرکز فرماندهی عباس میرزا بوده باشد. این مجموعه از هشت بنا تشکیل‌شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به مسجد غریب، عمارت قلعه عباس میرزا، ساخلو (پایگاه نظامی)، دیوانخانه، حمام بزرگ و حمام کوچک اشاره کرد. قلعه نظامی کردشت از قلعه‌هایی است که در مبارزات عباس میرزا علیه روسیه استفاده شده است و قدمت آن به قرن‌های اولیه اسلام برمی‌گردد.

کلیسای چوپان

کلیسای چوپان یکی از جاهای دیدنی جلفا در غرب شهر واقع شده است، در کنار رودخانه ارس و در میان کوه‌های رسوبی سرخ رنگ قرار دارد. این کلیسا مکانی برای عبادت چوپانان ارمنی ساکن روستاهای اطراف در این منطقه بوده است. بنا به‌دلیل استفاده قشر ساده و بی‌ریا چوپانان، بسیار ساده، زیبا و بی‌آلایش ساخته شده است. آدرس این کلیسا: آذربایجان شرقی، جلفا، ۵ کیلومتری جاده جلفا، سد ارس، بعد از کاروانسرای خواجه نظر است.

سخن پایانی

به طور معمول شهرهایی که جزو مناطق آزاد محسوب می‌شوند، گزینه‌های جذابی برای سفر هستند. به‌خصوص اگر در این شهرها جاذبه‌های گردشگری مختلف و متنوعی هم وجود داشته باشد که ارزش سفر به آن شهر را چند برابر می‌کند.

جلفا شهری با فرهنگ غنی و حافظه تاریخی طولانی است که بعد از شهر تبریز در استان آذربایجان شرقی دومین مقصد محبوب سفر گردشگران داخلی و خارجی می‌باشد. در این مقاله قصد داشتیم جاذبه های گردشگری جلفا را به همراه شما عزیزان بررسی کنیم تا در سفر خود به این شهر از آن‌ها دیدن کنید و از سفر خود لذت ببرید‌. امیدواریم که مطالب ارائه شده در این مطلب برای شما دوستان مفید واقع شده باشد. الی گشت اوقات خوشی را برایتان آرزومند است.