قلعه مورچه خورت

در این مقاله از وب سایت گردشگری تاپ تراول شما را با قلعه تاریخی مورچه خورت آشنا خواهیم کرد. در ادامه مطلب همراه ما باشید.

«قلعه مورچه خورت» یکی از آثار معماری ارزشمند اسلامی است که در شاهین شهر قرار دارد. این قلعه که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، پس از ارگ بم بزرگ‌ترین ارگ مسکونی ایران محسوب می‌شود..قدمت این قلعه و منطقه تاریخی به قرن نهم ه. ق می‌رسد ولی متأسفانه توجه خاصی به مرمت و بازسازی آن نشده ولی همین شکوه باقی‌مانده نیز می‌توان هر بیننده و گردشگری را مسحور جلوه‌های به‌یادماندنی خودکند.

تاریخچه

به اعتقاد برخی کارشناسان، قدمت این قلعه و منطقه تاریخی به قرن نهم هجری قمری می‌رسد و عده ای نیز قدمت آن را قبل از دوران صفویه می‌دانند، ولی تاریخ دقیق بنای این قلعه که از آثار دوره اسلامی است، مشخص نیست. این ارگ تاریخی شاهد پیروزی نادرشاه افشار بر اشرف افغان در سال ۱۱۴۲ هجری قمری بوده که در نهایت منجر به فرار افغان‌ها از اصفهان می‌شود.

این قلعه حصاری بلند و 8 برج دیده بانی مستحکم دارد که دور تا دور قلعه 3 هکتاری مورچه خورت را احاطه نموده اند و از طریق ورودی های تعبیه شده در 2 برج اصلی حصار در شمال و غرب مجموعه ، علاوه بر بالا بردن ضریب ایمنی ، دسترسی آسان به درون قلعه را ممکن می سازد.در گذر از ورودی جنوبی قلعه و عبور از کنار بقعۀ امامزاده علی که گنبد فیروزه ای آن از تمامی نقاط قلعه می درخشد ، به ساباطی می رسیم که فضایی است برای آنان که در گرمای طاقت فرسای کویر به دنبال پناهی می گردند.

نظام دسترسی از معابر اصلی به خانه های قلعه با گذر از پیچ و خمهای کوچه های بار کی و ساباطهای تودرتو شکل می گیرد که با عبور از صفه هایی زیبا به خانه هایی می رسد که چیزی به جز سادگی آن عناصر و شاخص بودن راه پله های آن به چشم نمی خورد. معابر شمالی، جنوبی و شرقی، غربی قلعه با داشتن ساباطهای متعدد و پیچ وخمهای فراوان ، علاوه بر فراهم آوردن دسترسی به فضاها ، قلعه را در مقابل هر گونه نفوذ بیگانگان به عمق بافت مسکونی محافظت می کند.
چیدمان فضاهای خدماتی بصورت اندیشمندانه صورت پذیرفته است. بازار اصلی با مغازه هایی که از رونق گذشته آن حکایت می کنند ، در کنار حمام های زنانه و مردانه که در عین سادگی بر اهمیّت پاکیزگی در نزد مردمان آن روزگار خبر می دهد ، استقرار فضاهای مذهبی مسجد و حسینیه در جنوب قلعه ، علاوه بر تعریف محدودۀ بافت مسکونی ، باعث ارزشمند شدن نظامی آن گردیده اند.

از دیدگاهی درآمارها آمده است که درسال 1353 شمسی تعداد 25 خانوار در این قلعه سکونت داشته اند که عدم رسیدگی و نبود امکانات در برآورده شدن نیازهای اولیّۀ زندگیشان ، سبب کوچ آنها و متروک شدن قلعه گردیده و هم اکنون فقط 1 خانوار در آن ساکن است و شرایط آب و هوایی، هر سال گوشه ای از پیکرۀ این موزۀ معماری را از ما می گیرد.