میدان شهرداری رشت کجاست ؟ + تاریخچه و توضیحات کامل 

ساخت عمارت شهرداری

به دستور اداره بلدیه شهر رشت از سال ۱۲۸۶ طراحی برای ساخت ساختمان شهرداری آغاز شد. تا قبل از آن ساختمان در خوشتاریا قرار داشت. تماشای این ساختمان سفید و با شکوه و ساعتش هر بیننده ای را به سال ها پیش می برد اما واقعا در هنگام ساخت آن چه گذشت؟

پس از گذشت دو سال از کشته شدن میرزا کوچک خان جنگلی (کسی که امروز مجسمه اش در میان میدان شهرداری رشت قرار دارد) و سرکوب جنبش او اداره شهر رشت در دستان نیروهای نظامی بود و ریاست بلدیه نیز بیشتر فرمایشی بود. تا این که یاور محمود خان غفاری رئیس این اداره گشت و آن ها به سرعت شروع به احداث ساختمان های جدید به سبک نئوکلاسیک کردند.

زمینی که به ساخت شهرداری اختصاص داده شد تپه ای بود که بقعه آقا سید جعفر در آن قرار داشت اما پس از اتمام ساخت برای او که قبرش در حیاط ساختمان جای گرفت مقبره ای قرار داده نشد. او کسی بود که اکثریت قوم گیلان را ارشاد کرد تا به دین اسلام روی آورند. در کنار مقبره او قبرستانی قدیمی نیز قرار داشت.

معمار ارشد آن آرتم سردارف معمار ارمنی و آلمانی مهندس بلدیه شهر رشت بود که برای ساخت آن از معماری شهر سنت پطرزبورگ و سبک نئوکلاسیک اروپایی الهام گرفته بود. در مقالات واهانیان تاریخ نگاری که از شهر رشت بسیار نوشته است این عبارت آمده که در پاییز سال ۱۳۰۵ کلنگ ساختمان به زمین زده شد و ساخت آن تا چهارم اردیبهشت سال ۱۳۰۵ شمسی به طول انجامید. ساختمان در همان روز و با مناسبت تاجگذاری پهلوی اول در حالی که هنوز نیمه تمام بود افتتاح شد.

جالب است بدانید که در آن زمان سردارف با حقوق ماهی ۷۰ تومان با سمت مهندس بلدیه رشت به استخدام این اداره در آمده بود و در هفته سه روز در آن حضور می یافت و گزارشی از عملکرد خود را ارائه می داد. سال ۱۳۰۸ به فکر جای گذاری ساعت بر روی ساختمان افتادند و در روزنامه آگهی دادند تا طرح برتر را انتخاب کنند.

ساختمان امروزی

از آن زمان تا امروز این ساختمان شهرداری اصلی شهر رشت است و کاربرد اداری خود را حفظ کرده است. سال ۱۳۸۶ جشن صد سالگی شهرداری رشت برگزار شد و در همان روز کلنگ ساخت بنای جدید در میدان گیل زده شد. متاسفانه این امر تا امروز به طول انجامیده است. طبق طرح ارائه شده قرار است پس از تکمیل ساختمان جدید و انتقال اداره شهرداری به آن، در این ساختمان موزه بلدیه و مرکز اسناد تاسیس گردد. در همان طرح همچنین تصمیم گرفته شد که در ساختمان هتل ایران موزه هنرهای معاصر و در عمارت کلاه فرنگی موزه مشروطه ایران تاسیس گردد.

دیگر بناهای میدان

• کتابخانه ملی رشت

محمد علی تربیت در سال ۱۳۰۶ ریاست اداره فرهنگ گیلان را بر عهده داشت و تصمیم گرفت در زمینی که شهرداری رشت به آن اداره اهدا کرده بود کتابخانه تاسیس کند. کتابخانه امروز در غرب میدان شهرداری رشت و کنار ساختمان شهرداری شهر باران قرار دارد.  به علت کسری بودجه تکمیل آن تا سال ۱۳۱۳ طول کشید و افتتاح آن همزمان با هزاره فردوسی طوسی بود. سبک آن نیز مانند دیگر بناهای میدان شهرداری نئوکلاسیک دارد. این کتابخانه احتمالا تنها کتابخانه مردمی کشور است و به هیچ نهاد دولتی وابسته نیست.

• هتل ایران

هتل ایران همزمان با دیگر بناهای باشکوه میدان شهرداری رشت تاسیس شد اما متاسفانه امروز توجه کمتری به آن می شود.. هتل در دوران اوج خود محل تردید مشهورترین انسان های زمانه بوده است. ساخت آن از سال ۱۳۰۸ آغاز شد و سال ۱۳۱۴ از آن بهره برداری شد. زیربنای هتل ۱۸۰۰ متر است و روزگاری هویت شهر بود. بعد از انقلاب اسلامی این ساختمان به بنیاد مستضعفان واگذار شد و تا سال ۷۷ از آن استفاده های مختلف شد و برخلاف دیگر ساختمان ها هیچ وقت مرمت و بازسازی نشد. در آن سال سازمان میراث فرهنگی هتل ایران را خرید ولی همواره ساختمان به حال خود رها شد. سال ۸۶ بازسازی آن به قصد تاسیس موزه آغاز شد کار مقداری پیش رفت اما هنوز موزه ای در آن تاسیس نشده است.

• ساختمان اداره پست

ساخت این عمارت از سال ۱۳۱۰ آغاز شد و تا سال ۱۳۱۲ به طول انجامید. سبک ساخت آن همانند دیگر بناهای میدان شهرداری رشت نئو گوتیک است.

میدان شهرداری رشت امروز

چند سالی است که سراسر میدان و خیابان های منتهی به آن سنگ فرش شده و عبور و مرور خودرو در آن ممنوع شده است. در سراسر این پیاده رو ها که قدم زدن در آن حال و هوای ویژه ای دارد مجسمه ها و تزئینات زیبا قرار داده شده که هر بیننده ای را به وجد می آورد. همچنین بازدید کنندگان می توان از خوراکی هایی که در میدان شهر خلاق خوراک شناسی (عنوانی که به تازگی از سوی یونسکو به شهر رشت داده شده است) به فروش می رسد لذت ببرند. خیلی از روزها صبح موسیقی زنده توسط گروه ارکستر شهرداری و شب ها توسط موسیقی ضبط شده از بلند گوها پخش می شود.