گلستان

دیوار گرگان ، دومین دیوار بزرگ جهان | Great Wall of Gorgan 

تور پاییز ۱۴۰۳
تور لحظه آخری اجاره خودرو در ترکیه

دیوار بزرگ گرگان

در این مقاله از وب سایت گردشگری تاپ تراول شما را با دیوار بزرگ گرگان در استان مازندران آشنا خواهیم کرد . در ادامه مطلب همراه ما باشید تا با دومین دیوار بزرگ جهان بیشتر آشنا شوید.

دیوار بزرگ گرگان یا دیوار بزرگ اسکندر یا دیوار سرخ که در متون قدیمی با نام مار سرخ نیز نامیده شده‌ است، دیواری تاریخی است که از کنار دریای خزر در ناحیه گمیشان آغاز شده و تا کوه‌های گلیداغ در شمال شرق کلاله ادامه می‌یابد . هم‌اکنون تقریباً تمام این دیوار از میان رفته‌است و تنها بخش‌های کوچکی از آن که در زیر خاک مدفون مانده، باقی است. دیوار تاریخی گرگان پس از دیوار چین (به طول شش هزار کیلومتر)، بزرگترین دیوار دفاعی جهان است. این دیوار عظیم تاریخی که ۲۰۰ کیلومتر طول دارد در ۲۹ تیرماه سال ۱۳۷۸ به ثبت ملی رسیده‌است.دیوار بزرگ گرگان

تور اروپا

عکس این دیوار نخستین بار توسط اریک اشمیت باستان‌شناس آمریکایی ثبت شد. آقای اشمیت باستان‌شناس آمریکایی که با هواپیمای خود در سالهای ۱۳۱۵و ۱۳۱۶ از نقاط باستانی ایران عکاسی می‌کرد، در منطقه گرگان دیوار قرمز رنگی را دید که از سمت دریای خزر به طرف کوه‌های گلیداغ امتداد دارد. او از این دیوار عکس گرفت و این عکس‌ها سندی برای تحقیقات باستان شناسان ایرانی و خارجی بر این دیوار شد.

دیوار بزرگ گرگان
دیوار بزرگ گرگان

تاریخچه

قدمت دیوار بزرگ گرگان که از آجرهای گلی سرخ رنگ ساخته شده به دوره ساسانی بازمی‌گردد. یک تیم باستان‌شناسی مرکب از محققان ایرانی و بریتانیایی موفق شده‌اند تاریخ احداث آنرا سده ۵ یا ۶ میلادی تعیین کنند. پادشاهان ساسانی که با امپراتوری روم شرقی جنگ‌های مداومی داشتند از سوی شمال نیز با تهدید قوم هون (Hun) و دیگر اقوام شمالی رو به رو بودند؛ بنابراین دیوار می‌توانست محل رخنه این اقوام را به داخل ایران در فواصل کوهستان‌های قفقاز و خط ساحلی دریای مازندران ببندد.

پیروز، پادشاه ساسانی در سال های۴۵۹ تا۴۸۴میلادی زمانی که با هون‌های سفید نبرد می‌کرد مدتی را به‌طور متناوب در منطقه گرگان گذرانده‌است بنابراین احتمالاً او یا پادشاه ساسانی دیگری (قبل یا بعد از او) برای محافظت از دشت حاصل خیز گرگان در برابر هون‌ها، این دیوار را ساخته‌است. تحقیقات روی یکی از دژها یا سربازخانه‌های این دیوار دفاعی نشان می‌دهد که حداقل تا یک قرن پس از ساخته شدن فعال بوده‌است و نشانه‌هایی از حضور سربازان در آن دیده می‌شود اما بعد از آن به عللی متروک شده‌است.از جمله دلایل متروک شدن این تأسیسات دفاعی می‌تواند نیاز به حضور سربازان بیشتر در نبرد با امپراتوری بیزانس یا مقاومت در برابر حمله اعراب بوده باشد.دیوار بزرگ گرگان

جنس دیوار

در مورد جنس دیوار نیز گفتار گوناگونی وجود دارد؛ بلاذری آن را از سنگ و سرب، ابن فقیه از آجر و آهک، ابن خردادبه از آجر و گچ، فردوسی از سنگ و گچ، ثعالبی از سنگ مرمر (بخشی از آن) و نجیب بکران از خشت پخته می‌نویسند. بخشی از دیوار که در روستای گوگجه (شمال کلاله) از زیر خاک بیرون آمده، از آجرهای بزرگ ساخته شده‌است. بررسی‌های گروه باستان شناسان ایرانی و باستان شناسان دانشگاه‌های ادینبورگ و دورهام، نشان می‌دهد در ساخت این دیوار عظیم ده‌ها میلیون قالب آجر به کار رفته‌است. آنان شواهدی از تعداد زیادی کوره و کارگاه ساخت آجر در طول دیوار و در فواصل نزدیک به آن یافته‌اند که نشان دهنده کارگاه صنعتی بسیار بزرگ برای احداث این دیوار است. طبق برآوردها۳۰هزار سرباز می‌توانستند در طول دیوار مستقر شوند. باستان شناسان با نمونه برداری و آزمایش خاکسترها و زغال‌های بر جای مانده در کوره‌های آجرپزی، نشان دادند که قدمت دیوار به قرن‌های پنج و ششم میلادی می‌رسد.

دیوار بزرگ گرگان
دیوار بزرگ گرگان

اهمیت تاریخی

این دیوار از دیوار هادریان که توسط امپراتور هادریان در مرز انگلستان و اسکاتلند احداث شد طولانی‌تر و از بسیاری از بخش‌های دیوار چین، بیش از هزار سال کهن‌تر است. تصور می‌شود که این دیوار سومین دیوار بزرگ تاریخی (بعد از دیوار چین و دیوار سمیز آلمان) جهان و بزرگترین دیوار آجری دنیا باشد. این دیوار همچنین طولانی‌ترین اثر تاریخی ایران است که طی ۹۰ سال ساخته شده‌است. بررسی های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که مهندسی ایران و امپراتوری ساسانی به خوبی با مهندسی امپراتوری روم رقابت داشته یا حتی از آن پیشی گرفته‌است. بررسی‌های اخیر این دیوار، بینشی اروپایی مدار نسبت به تاریخ جهان را به چالش می‌گیرد.

موقعیت دیوار بزرگ گرگان

دیوار بزرگ اسکندر از ساحل کمش تپه در جنوب رود اترک و شمال بندر ترکمن آغاز می‌شود، اما انتهای آن به روشنی مشخص نیست.

دیوار بزرگ گرگان
دیوار بزرگ گرگان

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

بخش های ضروری علامت گذاری شده اند *